Kullanım amaçları bakımından modeller:
Tanı modeli
Gnatostatik modeller
İmplant modeller
Ortodontik modeller
Okluzyon modelleri
Pre-extraction/Pre-operative modeli
Master model
Bölümlü Protez Yapımında Kullanılan Modeller
Tanı modeli (Anatomik model): Eksiklik veya anomalileri
teşhis edebilmek için, ağzın intraoral özelliklerini ağız dışına taşıyıp, orada
araştırıp tanı koyabilmek için hazırlanan modellerdir. Hekimin dişler, komşu yumuşak dokular ve oklüzyonu değerlendirdiği, üzerinde planlama yaptığı
modeldir. Rehber düzlemler ve giriş yolları belirlenir.
Tanı Modelinin Elde Edilmesi
Fabrikasyon metal veya plastik kaşıklar
kullanılarak alınan ölçü
beyaz alçı ile dökülerek elde edilir.
Master model (Ana model): Protezler bu model üzerinde
bitirilir.
Fonksiyonel kaşıklar kullanılarak alınan ikinci ölçüden
sert alçı dökülerek elde edilen modeldir.
Refraktör/revetman model
(Refraktory, investment model)
Master modelin dublikasyonu ile
revetmandan elde edilir.
Döküm işleminde kullanılan yüksek sıcaklık derecesine,
çatlayıp kırılmadan dayanabilen bir model oluşturabilmek amacıyla revetman
kullanılır.
Fonksiyonel (Kişisel) Kaşık
Tanı modeli üzerinde hazırlanarak,
master modelin elde edilmesinde kullanılır.
Baz plak
Otopolimerizan akrilik rezin
(Soğuk akril)
Işıkla polimerize edilen akrilik rezin
Fonksiyonel Kaşık Yapımı
Tanı modeli izole edilir,
andırkatlar doldurulur.
Esas protez sınırlarından 1 mm
kısa olacak şekilde model tabaka mum ile kaplanır. Dişli kısımlara 2 tabaka mum
konur.
Her iki tarafta 3 ve 6 nolu dişler bölgesinde
2 mm genişliğinde mum çıkarılır. Bu kısımlar soğuk akrille doldurulduktan sonra
tabakalar halinde soğuk akril yığılarak kaşık hazırlanır.
Sap ilave edilir.
Akril polimerize olduktan
sonra kaşık modelden ayrılır, mum uzaklaştırılır, kaşık kenarları düzeltilir.
Dişli kısımlara 1 mm
genişliğinde 1 cm aralıklı delikler açılır.
Günümüzde
kaşık ve kaide yapımı için ışıkla polimerize edilen akrilik rezinler de kullanılmaktadır.
Baz plak
Otopolimerizan
akrilik rezin (Soğuk akril)
Işıkla
polimerize edilen akrilik rezin
Akril polimerize olduktan sonra kaşık modelden ayrılır,
mum uzaklaştırılır, kaşık kenarları düzeltilir.
Dişli kısımlara 1 mm genişliğinde 1 cm aralıklı
delikler açılır.
Bölümlü protezlerde
1. ve 2. ölçüler genellikle aljinat ile alınır.
Ekonomik ve elastik bir ölçü maddesidir. Ancak,
bekletildiğinde deformasyona uğradığından hemen dökülmesi gerekir.
Silikon esaslı ölçü maddeleri de kullanılabilir.
Bölümlü Protez Modellerinin Elde Edilmesi
Bol içine su konur, üzerine alçı eklenir.
1 dk elde karıştırıldıktan sonra vibratöre konur.
Hava ile kurutulan ölçünün bir kenarı vibratöre temas
eder şekilde tutulur.
Diğer uca spatülle bir parça alçı konur ve titreşimle
alçının diğer kenara gelmesine dikkat edilir.
Bütün diş boşlukları alçı ile dolduktan sonra ölçü tamamen doldurulur.
Alçı sertleşmeye başladıktan sonra bir miktar alçı
fayans üzerine yayılır, ölçü bu alçı üzerine yerleştirilir.
Kaşık sapı yere paralel olmalı.
Fazla alçı kütlesi uzaklaştırılır, kenarlar düzeltilir.
Kaşık ölçüden ayrılır, model ölçüden dikkatle çıkarılır.
Model alçı motoru yardımıyla düzeltilir.
Model Elde Edilmesi
Standart kalıplara dökülerek: Model alçısı ile
doldurulan kalıp üzerine alçısı dökülmüş olan ölçü ters çevrilerek yerleştirilir.
Kaşık sapı yere paralel olmalıdır.
Ölçülerin etrafının mum vs. duvarla çevrelenmesi
(Boxing) ile: Ölçü kenarlarının 5 mm dışından dolaşan mum rulo kaşığa yapıştırılır.
Bu ruloya dik olarak, 4 cm yükseklikte mum şerit yapıştırılır. Alt çene
ölçülerinde dil boşluğu bölgesine de mum tabaka ilave edilip model alçısı
dökülür.
Alçı motoruyla şekillendirerek: Ölçü içine dökülen alçının
donmasını takiben, model alçı motorunda şekillendirilir.
Üst model yer düzlemine paraleldir.
Üst modelin köşe izdüşümleri alt modelin köşelerinden
geçer. Kapanış halindeki modeller herhangi bir yan yüzey üzerinde açılmadan
durabilirler.