İMPLANT ve ORTODONTİ

TANIM

İmplant sözcüğü Latince “in” içerisine, içerisinde ve “planto” ekme, dikme, yerleştirme anlamına gelen sözcüklerin birleşiminden oluşmuştur.

Anlam olarak ise “bir fonksiyon elde etmek amacyla, uygun bir yere yerleştirilen organik veya inorganik cisme verilen addır. Tıbbi açıdan implantasyon bir materyalin vücut içerisine yerleştirilmesi işlemine denir.

SINIFLANDIRMA

Kullanım alanlarına göre sınıflndırma;

Kemik içi (Endoosseöz) implantlar: Çekim boşluğuna ya da dişsiz bir alanda alveolar kret içine açılan yuvaya yerleştirilen implantlardır.

Kemik üstü (Subperiosteal) implantlar: Bu implantlar alveolar kemik üzerine, periostun altına yerleştirilen implantlardır.

İntramukozal implantlar: Total veya parsiyel müteharrik protezlerin retansiyonunu arttırmak amacıyla kullanılan buton şeklindeki implantlardır.

4. Transmandibuler implantlar: Çene kırıkları ve ortognatik cerrahi vakalarında kullanılan miniplaklar bu gruba girer.

5. Endodontik (Transdental) implantlar: Mevcut bir dişin kökü içinden geçip çene kemiğine yerleşen implantlardır.

B)Şekillerine göre implant sınıflaması

1. Silindirik implantlar,

2. Yivli implantlar,

3. iğne şeklinde implantlar,

4. Spiral şeklinde implantlar,

5. Kök şeklinde implantlar.

Yüzey özelliklerine göre implant sınıfland;rması

İşlenmemiş yüzeyli implantlar,

İşlenmiş yüzeyli implantlar

Parlatılmış yüzeyli implantlar,

• Kumlanarak pürüzlendirilmiş yüzeyli implantlar,

•  Asitle pürüzlendirilmiş yüzeyli implantlar,

• Kumlanarak ve asitle pürüzlendirilmiş yüzeyli implantlar,

• Lazerle pürüzlendirilmiş yüzeyli implantlar,

• Pöröz yüzeyli implantlar,

• Pöröz sinterlenmiş yüzeyli implantlar

Kaplanmış  yüzeyli implantlar:

a) Plazma spreyi kaplanmış yüzeyli implantlar,

b) Seramik kaplanmış yüzeyli implantlar

Trikalsiyumfosfat kaplanm yüzeyli implantlar (TCP)

Hidroksiapatit kaplanm yüzeyli implantlar (HA)

Kombine implantlar.

OSSEOENTEGRASYON KAVRAMI

Dental implantların her yönde çiğneme kuvvetlerine karşıı koyabilmeleri ve stabilitelerini uzun süre koruyabilmelerinin temelinde osseointegrasyon kavramı bulunmaktadır.

“Canlıı ve gelişmekte olan kemik dokusu ile bir implant yüzeyi arasındaki ince mikroskobik temas alanı” ya da canlı kemik dokusu ile bir implant yüzeyi arasındaki oluşmasııönceden planlanan ve hazırlanan, yapısal ve fonksiyonel bağlantı” olarak tanımlanmıştır.

Süresi ortalama 6 ay olarak bildirilmiştir.

Osseointegrasyonun başarısı altı değişkenin uygun olmasına bağlıdır:

• İmplant materyali,

• İmplantın şekli (makro),

• İmplantın fiziksel yapısı (mikro),

• Kemiğin durumu,

• Uygulanan cerrahi teknik,

• İmplanta etkiyen kuvvetler.

ORTODONTİDE  İMPLANTLARIN KULLANIMI

İmplantlar ortodontik ankraj olarak iki şekilde kullanılabilir:

    1. Direkt ankraj                    2. İndirekt ankraj

 İmplantın mukoza dışında kalan kısmı ankraj

alınarak kuvvet uygulanıyorsa direkt ankraj,

Bir diş veya diş grubu implant ile stabilize edilip, bu stabilize segment ankraj alınarak kuvvet uygulanıyorsa indirekt ankraj olarak adlandırılır.

Ortodontik ankraj amaçlı kullanılabilecek  implant bölgeleri

MAXİLLA

1. Spina nasalis anterior alt yüzeyi: Keser proklinasyonu için kullanılabilir.

2. Midpalatal sütur: keser retraksiyonu ve intrüzyonunda ve yan grup dişlerin simetrik distalizasyonunda, mezializasyonunda ve indirekt olarak, ankraj için kullanılan dişlerin ankrajının arttırılmasında kullanılabilir.

3. İnfrazigomatik sırt: Anterior dişlerin intrüzyonu, retraksiyonu ve molar dişlerin intrüzyonunda kullanılabilir.

MANDİBULA

1. Retromolar bölge: Molarların mesial hareketi için ve mesiale devrilmiş molarların eksen eğimlerini düzeltmek amacıyla kullanılabilir.

2. Alveolar çıkıntı: Diğer dişleri etkilemeden tek dişin hareketini sağlamak için kullanılabilir.

3. Simfizis: Mandibular kesici dişlerin intrüzyonu ve proklinasyonu sağlanabilir.

ORTODONTİDE KULLANILAN İMPLANT ÇEŞİTLERİ

Dental implantlar

Onplantlar

Graz implantlar

Biodegradable implantlar

Modular transitional implantlar

Ortosistem implantlar

Mini vidalar

Mini plaklar

Mini implantlar

Dental implantların, çene kemiğine yerleştirildiğinde osseointegre olarak, çiğneme kuvvetlerine karşı koyabilmeleri ve stabilitelerini koruyabilmeleri, ortodontik ankraj olarak kullanılabilecekleri düşüncesini gündeme getirmiştir.

Onplant, titanyumdan hazırlanan subperiostal bir disktir. Diskin kemiğe bakan tarafı hidroksiapatitle kaplanmış diğer yüzeyinde ise abutmentlerin yerleştirilebileceği bir yuva hazırlanmıştır.

Graz implantlar, titanyumdan hazırlanan, 4 adet deliği bulunan bir plak üzerine yerleştirilmiş 9 mm uzunluğunda 2 adet pinden oluşmaktadır ve 4 adet mini vida ile kemiğe fiske edilmektedir.

Dizaynı sayesinde rotasyona dirençlidir ve osseointegrasyon için beklemeden kuvvet uygulanmasına izin verir.

Biodegradable implantlar (BIOS), biyolojik ortamda rezorbe olabilen bir ortodontik implant ankraj sistemidir.

BIOS implantlar ankraj kaybetmeden 50 Newton horizontal ve 155 Newton vertikal kuvvetlere dayanabilmektedir.

 Çene kemiğine yerleştirildiklerinde 9-12 ay stabil kalmakta ve daha sonra hiçbir kalıntı bırakmadan ve yabancı cisim reaksiyonu oluşturmadan rezorbe olmaktadırlar.

Modular transitional implantlar (MTI), aslında protetik restorasyonlar için implant yerleştirildikten sonra, iyileşme periyodu boyunca geçici restorasyonlara destek amacıyla dizayn edilmiştir. 1,8 mm çapında, 14-17-21 mm uzunluğunda titanyum alaşımlardır.

Ortosistem implantlar, titanyumdan hazırlanan endoosseöz implant gövdesi, transmukozal boyun kısmı ve abutmentten oluşan tek parça implantlardır.

Endoosseöz implant self tapping bir vidadır.

Ortosistem implantlar yerleştirildikten sonra kuvvet uygulamadan 9-15 hafta osseointegrasyon için beklemek gerekmektedir.

Titanyum mini vidalar, 2 mm çapında ve 9 mm uzunluğundadır. Kemik içinde kalan kısmı, lokalizasyona bağlı olarak 5 - 7 mm, kemik dışında kalan kısmı 2 – 4 mm arasında değişir.

Mini vidaların yerleştirilmeleri, çıkartılmaları kolaydır ve implant uygulanacak bölgede daha az sınırlama vardır.

Alveoler kemikte diş kökleri arasında yerleştirilebilecek kadar küçüktürler.

Titanyum mini plaklar, maksillofasiyal fraktürlerde ve ortognatik cerrahi uygulamalarda fragmanların stabilizasyonu için kullanılmaktadır.

Mini plaklar yerleştirildikten sonra osseointegrasyon için beklemeden hemen kuvvet uygulanabilmektedir.

 Ortodontik ankraj için kullanılacak mini plaklar L, Y, T, I gibi çeşitli şekillerde olabilmektedir.

Maksillada genellikle Y ve T, mandibulada ise yerleştirilme kolaylığından dolayı L şeklinde mini plaklar tercih edilmektedir.

Mini-implantlar,1,2 mm çapında, 6 mm uzunluğunda mini vidalardır.

Mini implantlar istenen bölgeye kolayca yerleştirilebilmekte ve tedavi bitiminde kolayca çıkartılabilmektedir.

Mini implantlar genel olarak molar intrüzyonunda ve palatal bölgeye yerleştirilerek molar distalizasyonunda da kullanılabilir.

PROTEZ-ORTODONTİ İŞBİRLİĞİ

•         Protez Öncesi Ortodontik Tedavi

•         Protetik Ortodontik Tedavi

Protez Öncesi Ortodontik Tedavi

•         Amaç proteze hazırlıktır

•         Çekim boşluğuna komşu dişlerin eksen eğimi düzeltilir

•         Arada diş çekimi yapılırsa antagonist dişlerde çekim boşluğuna doğru uzama olur. Bu durumda; ya bu diş kuronlanır ya da intrüzyon yapılır.

Boşlukların istenilen bölgelere taşınması: Özellikle anterior bölgede ve posteriorda diastemalar varsa bu boşluklar belli bölgelere taşınmalıdır. Sabit protezler için dayanaklar hazırlanmalıdır.

Ağızda kalan köklerin ekstrüzyonunun sağlanması:

Kök kanalının içine bir çengel,  simanla sabitlenir. Kökün ekstrüzyonu bunun yardımıyla sağlanır.

Protetik Ortodontik Tedavi

Ortodontinin gücünün tam yetmediği durumlarda protezden destek alınarak ortodontik anomalilerin giderilmesini amaçlar.

Overdenture: Üst çene çok aşırı geride kalmış ise

•         Vertikal boyutun protetik olarak arttırılması. (Hasta 35-40 yaşında ve aşırı over bite varsa)

•         Dişlere extrüzyon yaptırmaktansa oklüzyonu yükseltmek daha iyidir. Oklüzyon yükseltici kuronlar yapılır. Amaç derin kapanışı önlemektir.

•         Erişkinlerde ön çapraz kapanışlarda

•         Polidiastemalar: Ark boyu çok büyükse oluşan diastemalar kapatılırsa nüks görülür. Tekrar o bölgeye yayılır. Ya bunlar anteriora getirilip birbiriyle birleştirilir ya da posteriora diastema toplanıp köprü yapılabilir veya kuron yapılır

•         Orta keser kaybında yan keserler ortaya hareket ettirilir. Üzerine kuron yapılır.

•         Rotasyonlarda protezden yardım alınması: Laminate veneer ile yapılabilir

•         Sürekli Pekiştirme: Dudak damak yarıklarında arkı genişletirsek aradaki mukoza tekrar nükse zorlar. Sürekli pekiştirme hareketli apareylerle olabileceği gibi full mouth restorasyonla da yapılabilir

•         Konjenital diş eksikliği olgularında, Ortodontik tedavi sonrasında kısa süre içerisinde protezin yapılması gerekir. Aksi taktirde dişler eski konumuna döner.